تیپ شخصیتی

تیپ شخصیتی

در روانشناسی، تیپ به خصوصیاتی اطلاق می‌شود که در بین گروهی از افراد مشترک است. به عبارت‌دیگر مجموعه آدم‌هایی که در یک تیپ شخصیتی قرار دارند، ممکن است رفتارها، تفکرات و گاهی واکنش‌های بدنی یکسانی دارند. علت‌های خاصی از جمله، تجربه‌های کودکی، ارتباط با والدین و شیوه رشد فرد می‌تواند تیپ‌ شخصیتی او را بسازد. تئوری مهمی پشت داستان تیپ‌های شخصیتی نهفته است. تیپ شخصیتی چیزی است که با بخشی از آن متولد می‌شویم، زندگی می‌کنیم و حتی پس از مرگ هم ما را با همان به یاد خواهند آورد. تیپ شخصیتی می‌تواند در طول زندگی گسترش بیابد، بهینه شود و شرایط را تحت تاثیر خود قرار بدهد.

انواع تیپ های شخصیتی

تیپ کمالگرا
اشخاص کمال گرا ملاک های خيلي خيلي بالایی را براي موفقیت در نظر می گیرند و درصورتی که به آن اهداف بلندپروازانه نرسند، خود شان را شکست خورده ميدانند . آن ها نسخه همه اتفاق های دنیا را با قانون« همه یا هیچ» می پیچند. براي کمال گراها نتيجه هر کاری یا شکست کامل است یا موفقیت کامل. دانش آموزی که موقع انتخاب رشته دانشگاهی، فقط دانشگاه تهران را وارد برگ انتخاب رشته ميکند ، ورزش‌کار یا مربی ای که همه مساوی گرفتن ها را یک شکست مفتضح می داند، نقاشی که آن قدر نمايشگاه برگزار نمی کند تا موزه هنرهای معاصر بیاید سراغش و روزنامه نگار جوانی که تنها نوشتن در همشهری جوان( آن ها که شوخي سرشان نمی شود بخوانند لوموند) راضی اش می کند؛ همه و همه نمونه های اشخاص کمال گرا هستند. ته تمام این ارمان های بالابلند، یک ترس ظریف از شکست خوردن خوابیده است؛ ترسی که باعث ميشود فرد همیشه در حالت تنش و استرس باشد.

تیپ مهرطلب یا کمک کننده

این اشخاص دایم به فکر دیگرانند. خویش را به آب و آتش ميزنند تا به سایرین کمک کنند. به قول قدیمیها حسن هلاک هستند. احتیاج به محبّت و توجه دارند. قادر به “نه” گفتن، نیستند، زیرا از طرد شدن ترس دارند. افرادی وابسته و متکي به دیگرانند. حرمت ذات پایینی دارند و همواره به دنبال تائید و تحسین دیگرانند.

گونه دوم اشخاصی هم دل، صادق، و بسیار بامحبت هستند. بعلاوه آن ها بسیار خودمانی برخورد ميکنند و سخاوتند و فداکار هستند. ولی میتوانند احساساتی، خودشیرین و مردم نواز هم باشند. این اشخاص بسیار خوش قلب بوده و به طرف سایرین جذب میشوند . ولی احتمال دارد به سمت انجام کارهایی براي افراد دیگر بروند که آن ها محتاج به آن شوند. این افراد معمولاً با possessiveness و بیان نیازهای خود مشکل دارند. این اشخاص در بهترین حالت خود خواه نبوده و بشر دوست هستند. آن ها معمولاً بسیار به سایرین عشق می ورزند.

تیپ پیشرفتگرا یا موفقیت جو
آن چه برایشان بیش از هرچیز اهمیت دارد، موفقیت شان است و براي پیش رفت، سخت کار ميکنند و دست به هر اقدامی که لازم باشد، ميزنند و جویای نام و مقام هستند. افرادی پُرکار و رقابت جو هستند و خویش را با کارهایی که انجام می‌دهند ، می شناسند. همواره به فکر برنده شدن در موقعیت های رقابتی هستند. در رنگ عوض کردن ، مهارت دارند. در حالت افراطی، به تیپ اول بدل میشوند . بیش ترین لذت را در کارکردن دارند. دنبال پول، پرستیژ و رفاه هستند و تلاش ميکنند وارد مقوله های احساسی و عاطفی نشوند. این خطر در آنها هست که توجه به کار و موفقیت و رقابت با سایرین، بیش از توجه به خود و خانواده، اهمیت پیدا کند.

تیپ رمانتیک محزون یا هنرمند
این اشخاص، خواستار اموری هستند که دردسترس نیست. ایده‌ال ها هیچوقت در اینجا و حالا نیست و به عبارتي آن چه دردسترس است، برایش بي‌ارزش است و آن چه را بدست آوردنش سخت است می خواهند. بسیار احساسی و زودرنج هستند. خویش را با حس سایرین درگیر ميکنند و چون از تخیل بسیار نیرومندی برخوردارند، خودشان هم دچار همان حس ها میشوند .

تیپ خوش بین و خوش گذران

دوری از درد. افرادی اجتماعي و رفیق باز هستند. معمولاً همه فن حریفند و در چند چیز مهارت دارند و بسیار خوش بینند. پیوسته به سایرین امید می دهند، نگران نباش همه چیز درست میشه. اهل بلوف زدن و خالی بندی و یا غلو کردن هم هستند و… ( بخاطر لذت جوئی، تنوع طلبی و هیجان خواهی بالا، احتمال گرایش به اعتياد در این تیپ نسبتا زیاد است). هفت ها برونگرا، خوشبین، با استعداد، و با انگيزه هستند.

تیپ صلح طلب و میانجی

این اشخاص دنبال ارامش و آشتی و صلح با دیگرانند. پیوسته میخواهند بین سایرین واسطه شوند تا بین آن ها آشتی بر قرار کنند. افرادی انطباق پذیر و تابع هستند. از درگیری و خشونت خودداری ميکنند و حتی شاید از آن می ترسند. نسبتا تنبل هستند. در تصمیم گیریها مشکل دارند و آخرین تصمیم را درست نمی گیرند و…

تیپ وفاخو، وفاجو و شکاک

این اشخاص به همه چیز سوء ظن دارند. افرادی محتاط هستند. می خواهند بدانند که در ذهن سایرین راجع به آن ها چه می گذرد. نگران خیانت و بی وفایی دیگرانند. معمولاً استرس دارند و دوست دارند وظیفه آن ها در جایی که هستند معلوم و تعریف شده باشد. نوعی متعهد و مبتنی بر امنیت هستند. شش ها قابل اعتماد ، سخت کوش و مسئولیت پذیر هستند. عیوب را بطور فوق العاده پیدا ميکنند و مسایل را پيش بيني ميکنند و همکاري foster دارند و میتوانند حالت دفاعی، گریزان، و مضطرب بگیرند و در حالی که شاکی از استرس زیاد هستند ولی در حالت استرس کار ميکنند .

*******************************************

حتما بخوانید:

تاریخچهٔ MBTI 

ویژگی های بعد شخصیتی

ماده‌های آزمون MBTI

******************************************

نکته: آگاهی افراد از اینکه بدانند چه نوع تیپ شخصیتی دارند کمک می‌کند که نقاط قوت و ضعف خود را بشناسند و مسوولیت رفتارهایی که انجام می‌دهند، بپذیرند. مثلا اگر دوستی از دست شما دلگیر می‌شود کمی به خودتان توجه کنید، شاید ویژگی بدی دارید که باعث می‌شود فرد یا افراد از شما برنجند. آگاهی از نوع تیپ شخصیتی به افراد کمک می‌کند در ازدواج و انتخاب شغل و تصمیمات مهم زندگی هم بهتر عمل کنند.